Зүүн хойд Азийн орон нутгийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын хамтын нөхөрлөлийн үндэс суурийг 2009 оноос эхлэн тавьж бүс нутгийн хөгжлийг бий болгох зорилгоор олон улсын форумыг гишүүн мужууд ээлж дараалан зохион байгуулж ирсэн билээ. 2017 онд Япон улсын Акита мужид зохион байгуулагдсан 8 дахь удаагийн форумаас “Соёлын өвийг хамгаалах, сурталчилахад хурлын байгууллагын үүрэг оролцоо, харилцаа хамтын ажиллагаа” сэдэвт форумын 9 дэх удаагийн үйл ажиллагааг Монгол улс Төв аймагт зохион байгуулахаар шийдвэрлэсэн.
Манай улсад анх удаа зохион байгуулагдаж буй уг арга хэмжээг Төв аймгийн ИТХ, ЗДТГ зохион байгуулж байгаагаараа онцлог болж байгаа юм. Форумд 5 орны 10 мужийн 100 гаруй төлөөлөгч, манай аймагтай хил залгаа оршдог Аймгуудын ИТХ-н дарга нар оролцож байна.
Нээлтийн үеэр Аймгийн ИТХ-н дарга Ц.Энхбат хэлсэн үгэндээ: “Манай улс 1990 оноос дэлхий дахинд нээлттэй болж, олон улсын конвенциудад нэгдэн орсон нь соёлын өвийг хамгаалах болон түүний эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхэд эргэлт болж, түүх соёлын үнэт дурсгалаа “Дэлхийн өвийн жагсаалт”-д бүртгүүлэх тэдгээрийг хадгалж хамгаалах сэргээн засварлахад мэргэжилтний болоод хөрөнгийн талаар олон улсын байгууллагын дэмжлэг туслалцааг авах таатай боломж нээгдсэн” хэмээн онцоллоо.
Өнөөдрийн байдлаар Төв аймгийн нутаг дэвсгэр дээрх түүх соёлын дурсгалаас улсын хамгаалалтад 15, аймгийн хамгаалалтад 6, орон нутаг, сумын хамгаалалтад 94 түүх соёлын үл хөдлөх дурсгал байна. Монгол улсын Засгийн газраас “Хүн төрөлхтний биет бус соё¬лын өвийн төлөөллийн жаг¬саалт”-д долоон өв бүртгэгдсэн байдаг бөгөөд ЮНЕСКО-ийн Дэлхийн өвийн жагсаалтад соёлын өвөөр 3, байгалийн өвөөр 2, Соёлын биет бус өвийн Төлөөллийн жагсаалтад 7, Яаралтай хамгаалах шаардлагатай СББӨ-ийн жагсаалтад 7, Дэлхийн дурсамж хөтөлбөрийн Баримтат өвийн жагсаалтад 5, нийт 24 өвийг бүртгүүлж дэлхийн түвшинд хадгалж хамгаалах, сурталчлан дэлгэрүүлэх эрх зүйн үндсийг бүрдүүлэн ажиллаж байна.
Форумын үеэр Зүүн хойд Азийн хамтын ажиллагаа, бүс нутгийн ИТХ-н олон талт соёлыг хүндэтгэн үзэж, соёл, аялал жуулчлалын харилцааг гүнзгийрүүлэхийн зэрэгцээ цаашлаад боловсрол, ШУ-ны салбарын хамтын ажиллагааны цар хүрээ улам өргөжин тэлэх урт хугацааны хамтын ажиллагаа, найрсаг харилцааг бий болгох санамж бичигт гарын үсэг зурсан юм.
Мөн форумд оролцогчид “Монгол соёл, өв уламжлалыг харуулсан үзэсгэлэн” болон “Бэсрэг наадам”-ыг үзэж сонирхлоо.
Зүүн хойд Азийн ИТХ-ын дарга нарын 9 дэх удаагийн форумаар соёлын өвийг хадгалан хамгаалах, таниулан сурталчлах ажил бүс нутгийн түвшинд, нэн ялангуяа орон нутгийн байгууллага хамт олны оролцоотойгоор шинэ шатанд гарах эхлэл тавигдсан юм. “Зүүн хойд Азийн орон ИТХ-ын дарга нарын 10 дахь удаагийн форум”-ыг ОХУ-д зохион байгуулахаар шийдвэрлэлээ.